صفر تا صد صادرات ساندویچ پانل

مقدمه: چرا صادرات ساندویچ پانل از ایران اهمیت دارد؟

صادرات مصالح ساختمانی و به صورت خاص صادرات ساندویچ پنل یکی از مسیرهای ارزآوری و توسعه بازار هدف صادراتی کشور است. اقتصاددانان همواره تاکید میکنند که ارزش آفرینی از طریق صادرات کالا یکی از راه های مناسب برای رشد اقتصادی کشورهاست و در مورد منافع ارزآوری صادراتی نکات بسیاری در متون علمی اقتصادی هست. در سال‌های اخیر، توسعه صادرات غیرنفتی به یکی از مهم‌ترین راهکارهای اقتصادی کشور برای مقابله با چالش‌های ارزی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی تبدیل شده است. در این میان، صادرات محصولاتی که مواد اولیه آنها نیز داخلی باشد میتواند کمک شایانی به اقتصاد کشور نماید. پنل ساندویچی یکی از مصالحی است که تماما در داخل کشور تولید میشود و مواد اولیه این محصول نیز بومی سازی شده است. همچنین تولید این محصول در ایران با گذشت نزدیک به دو دهه تجربه، اکنون به پختگی مناسبی رسیده است و میتواند از نظر کیفیت و قیمت به خوبی به رقابت با نمونه های مشابه خارجی بپردازد.

موقعیت جغرافیایی ایران عاملی دیگری است که ضرورت توجه به صادرات ساندویچ پنل را آشکار میسازد. ساندویچ پانل‌ها به‌دلیل کاربرد گسترده در ساختمان سازی صنعتی برای صنایع مختلف، سردخانه‌ها، کانکس‌ها و پروژه‌های عمرانی، در کشورهای همسایه که عمدتاً در مسیر بازسازی و توسعه زیرساختی هستند، با تقاضای قابل‌توجهی مواجه‌اند. همچنین دسترسی به شرق اروپا و غرب آسیا برای تولید کننده ایرانی از طریق مرزهای آبی و زمینی فراهم است. این شرایط فرصتی طلایی برای صادرکنندگان ایرانی فراهم کرده تا با ورود به بازارهای منطقه‌ای، حضور خود در بازارهای جهانی را تثبیت کنند.

در کنار منافع خرد و کلان صادرات ساندویچ پانل، گسترش صادرات محصولات این چنینی به ارتقاء استانداردهای تولید داخلی منجر می‌شود؛ زیرا رقابت در بازارهای بین‌المللی و حضور در نمایشگاه های خارجی، تولیدکننده را وادار به افزایش کیفیت، به‌کارگیری فناوری‌های روز، و نوآوری در طراحی و بسته‌بندی می‌کند. در نتیجه، صادرات نه‌تنها مزایای اقتصادی دارد، بلکه موتور محرک بهبود تکنولوژی و ارتقاء روابط کاری فعالان اقتصادی نیز به شمار می‌رود. همچنین صادرات ساندویچ پانل میتواند صادرات سایر مصالح مکمل همچون سوله و ورق رنگی را نیز به همراه داشته باشد و امکان صادرات خدمات نصب ساندویچ پانل نیز به آن اضافه شود بنابراین اگر مسیر مناسبی برای این موضوع ترسیم شود امکان بهبود شرایط برای دیگر بخشها را نیز فراهم میکند.

صادرات ساندویچ پانل مانند هر کالا و خدمت دیگری نیازمند تعیین استراتژی و شناسایی بازار هدف است. پس از این دو مرحله فرایند صدور آغاز میگردد و تا تحویل تمام و کمال محصول به خریدار در کشور هدف ادامه میابد. در این مقاله باروبام به چرایی و چگونگی صادرات ساندویچ پانل از ایران به کشورهای متقاضی این محصول پرداخته شده است و تلاش میشود نگاهی دقیق به فرصت ها و چالشهای این فرایند با درنظر گرفتن تجربیات تلخ و شیرین صادرات این محصول ارائه گردد. کبیر پانل به عنوان صادر کننده نمونه درسال 1396 یکی از شرکتهایی است که پتانسیل بالایی در صادرات مصالح ساختمانی دارد و باروبام به شما کمک میکند در این مسیر حرفه ای عمل کنید.

ساندویچ پانل چیست و چه کاربردهایی دارد؟

مقاله “ساندویچ پانل چیست” به صورت کامل به معرفی این محصول میپردازد. ساندویچ پانل یا پنل ساندویچی یا ساندویچ پنل (به انگلیسی: Sandwich Panel) نوعی سازه پیش ساخته ساختمانی است که از لایه های به هم فشرده فوم و ورقهای پوششی تشکیل شده است. این مصالح استحکام بالا و وزن پایینی دارد و با توجه به عرض ثابت یک متری و طول دلخواه، ساندویچ پانل بهترین سازه جهت ساخت سوله های صنعتی و انبارها میباشد. رایج ترین نوع از این محصول پانل سه لایه است که در آن دو لایه فلزی یا کامپوزیت بیرونی، یک لایه عایق داخلی را پوشانده است که شکلی شبیه به ساندویچ ایجاد میکند.

ساندویچ پنل کبیر پانل در سازه های صنعتی همچون کارخانه ها، سردخانه ها، انبارها و سازه های شهری و عمومی کاربرد فراوانی دارد و گزینه نخست سازندگان به شمار میرود. از طرف دیگر این محصول در سازه هایی که سرعت ساخت و ساز مهم باشد نیز مورد استفاده قرار میگیرد. کانکسها، ایستگاه های موقت و دائمی، پارتیشن ها و سایر سازه های کوچک مقیاس نیز بخش دیگری از متقاضیان ساندویچ پانل هستند.

طبق بررسی تیم بازاریابی باروبام به صورت کلی مصرف ساندویچ پانل با رشد صنعت ساخت و ساز و خصوصا ساخت و ساز صنعتی ارتباط تنگاتنگی دارد و در حال حاضر با توجه به روند رو به رشد در کشورهای خاورمیانه بازار این محصول در این منطقه با تقاضای روزافزون مواجه است و پیش بینی میشود تا سال 2030 تقاضای انواع مختلف ساندویچ پانل 30 درصد افزایش یابد.

کشورهای هدف صادرات ساندویچ پانل

ایران کشوری با روابط جغرافیایی وسیع و دسترسی مناسب به آسیای مرکزی، غرب آسیا، شرق اروپا، شمال آفریقا و دسترسی کامل به خاورمیانه از مسیرهای زمینی و دریایی است. به همین دلیل صادرات از مبدا ایران همواره مورد توجه بازرگانان ایرانی و خارجی بوده است. هرچند موقعیت جغرافیایی و مزایای ژئوپولیتیک در کنار سایر موارد همچون قدرت رقابت، تعرفه های گمرکی، روابط مالی و بانکی و شرایط سیاسی از ملزومات صادرات موفق است و همه این موارد بایستی به شکل همزمان تسهیل کننده صادرات باشند.

با توجه به حضور تولیدکنندگان موفق و خوشنام در صنعت ساندویچ پانل و سابقه صادرات این محصول در کشورهای منطقه، پتانسیل مناسبی برای صادر کردن این کالا از مبدا ایران وجود دارد و مسیر برای این مهم تا حدودی از پیش هموار بوده است. در صورتی که در سالهای اخیر و پس از تثبیت سیاستهای بازگشت ارز صادراتی به قیمت های پایینتر از قیمت بازاری، تمایل تولیدکنندگان ساندویچ پانل به صادرات این محصول را به شکل چشمگیری کاهش داده است و ارزآوری این بخش به شدت کاهش یافته است.

در طول سالهای اخیر کشورهای مقصد صادراتی ایران در فروش ساندویچ پانل کبیر پانل و سایر شرکتهای ایرانی که حجم خرید چشمگیری داشتند عبارتند از: ترکمنستان، تاجیکستان، عراق، آذربایجان، افغانستان، عمان و برخی کشورهای شمال آفریقا. همچنین با وقوع گشایش های اقتصادی و رفع موانع موجود، از طریق بازاریابی فعالانه و جدی میتوان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و همسایه های شمالی زمینی و آبی را به خریداران این محصول اضافه کرد.

فرصت ها و چالش ها در مسیر صادرات ساندویچ پانل

فعالیت اقتصادی به شکل کلی دارای ریسک های مختلف است و در صورتی که به درستی انجام شود سود به همراه خواهد داشت. زمانی که صحبت از فروش کالا به خارج کشور به میان می آید، نیاز به دقت در مورد بررسی فرصت ها و چالشهای انجام کار به مراتب بیشتر است. بدون شناخت مناسب از مسیر و روند انجام کار احتمال موفقیت بسیار کم خواهد بود.

فرصت‌های صادراتی

موارد زیر برخی از فرصتهای نهفته در صادرات ساندویچ پانل از ایران را نشان میدهند.

رشد جهانی و منطقه ای برای مصالح پیش‌ساخته و بهره‌وری انرژی: ارزش بازار جهانی ساندویچ پنل در حال رشد است. بهینه سازی در مصرف انرژی و بهبود سرعت نصب احتمالا از مهمترین دلایل این رشد هستند. این رشد در دوره حاضر در خاورمیانه حتی بیش از سایر نقاط جهان است.

تمایل به ساختمان‌های سبز و مقررات سخت‌گیرانه: بیشتر کشورها قوانین جدیدی درباره کاهش مصرف انرژی وضع کرده‌اند. ساندویچ پنل با عایق حرارتی بالا، جایگاه خوبی جهت پاسخ به این نیازها دارد. همچنین ساندویچ پانل دارای اجزایی است که کمترین زیان را برای محیط زیست دارند و تاحد قابل قبولی قابل بازیافت هستند.

مهاجرت ایرانیان به کشورهای دور و نزدیک: همواره حضور در بازارهای جدید با چالش های جدید همراه است و وجود فعالان اقتصادی ایرانی در کشورهای مقصد میتواند کمک شایانی به فروش محصول در کشورهای مقصد نماید. مهاجرین در این مورد میتوانند هم به معرفی محصولات کشورشان مک کنند و هم به عنوان واسطه مسیر انجام صادرات را برای سایرین هموار نمایند.

مزایای رقابتی صادرات ساندویچ پانل

برخی از مهمترین مزایای رقابتی ایران در صادرات ساندویچ پانل به شرح زیر است.

هزینه پایین مواد اولیه و نیروی کار: تولید داخلی ورق رنگی فولادی و آلومینیومی با هزینه مناسب و کیفیت بالا که سطح ساندویچ پانل را تشکیل می‌دهد و تولید فوم پلی اورتان با مواد پلیمری داخلی و همچنین نیروی کار ماهر با دستمزد پایین‌تر نسبت به رقبای منطقه‌ای، موجب دستیابی به قیمت نهایی رقابتی و کیفیت بالا در میان رقبای منطقه ای میگردد.

موقعیت جغرافیایی راهبردی: در مورد مصالح ساختمانی و کالاهای پرحجم با قیمت نه چندان بالا هزینه حمل یک فاکتور مهم در قیمت نهایی محصول است. دسترسی به بازارهای خاورمیانه، آسیای میانه و اروپا از مسیر زمینی و دریایی، و زیرساخت‌هایی چون راه‌آهن و بنادر در حال توسعه، مزیتی بزرگ برای کاهش هزینه حمل و زمان تحویل است. این موقعیت میتواند باعث شود در شرایط برابر خریدار محصول را از تولیدکننده ای که نزدیکتر است تهیه نماید.

تجربه تولید صنعتی قابل اعتماد: ایران در طول سالیان، ظرفیت تولید ساندویچ پانل را همگام با پروژه‌های صنعتی و ساختمانی گسترش داده، که نشان‌دهنده دانش فنی و توانمندی نسبی در تولید محصولی با کیفیت رقابتی است. برندهای خوشنام و موفق در این حوزه توانستند ایران را به عنوان یک تولید کننده قابل اعتماد در این حوزه معرفی نمایند. کبیر پانل یکی از موفق ترین شرکتهای حاضر در بازار ساندویچ پانل است که علاوه بر فروش داخلی بازار مناسبی نیز در خارج از ایران دارد.

قابلیت تولید پنل‌های خاص: کبیر پانل به صورت خاص و سایر تولید کنند های ایرانی امکان تولید ساندویچ پانل با فوم خود خاموش شونده و کندسوز و همین طور پانلهای سقفی و دیواری با طرح ها و رنگ های بسیار متنوعی را دارند که هر خریداری را راضی میکند.

نحوه صادرات ساندویچ پانل

صادرکننده کالا لازم است که با فرآیند اداری و قوانین و تعرفه های مبدا و مقصد صادرات به صورت کامل آشنا باشد و مدارک و اسناد مورد نظر برای انجام این کار را فراهم نماید. در خصوص محصول ساندویچ پانل آزمون کیفیت و ضخامت و ورق بیرونی، تست آتش سوزی و جرم حجمی فوم میانی پانل، استاندارد کیفیت محصول نهایی و رزومه تولید کننده محصول از جمله مهمترین اسنادی است که بایستی مهیا شود.

استاندارد EN 14509، ISO 9001، QC، EN 13501 در خصوص مقاومت، کیفیت و آستانه تحمل آتش سوزی جز رایجترین استانداردها هستند که در بازارهای بین المللی شناخته شده هستند. از طرف دیگر آزمون های داخلی و استانداردهای ملی و مستندات شرکتهای بازرسی نیز از دیگر مواردی هستند که در صادرات ساندویچ پنل راهگشا خواهد بود.

در این بخش مراحل صادر کردن محصول ساندویچ پانل از ایران به کشورهای دیگر را بررسی میکنیم و تلاش داریم تمام نکات مهم و راهبردی در این مسیر را بر اساس تجربه کبیر پانل و باروبام ارائه کنیم تا خواننده این متن بتواند به عنوان نقشه راه از این مراحل استفاده کرده و فرایند صادرات را به نتیجه برساند.

فرایند قانونی و اداری صادرات ساندویچ پانل

ساندویچ پانل از نظر قانونی تفاوتی با سایر کالاها ندارد و قوانین ملی صادرات همچون سایر کالاها در مورد مصالح پیش ساخته نیز اجرا میشود. بنابراین بخش هایی از این مسیر برای تمامی کالاها یکسان است.

مرحله اول کارت بازرگانی: برای انجام تمامی فعالیت های تجاری در سطح بین المللی دریافت کارت بازرگانی لازم است؛ اتاق بازرگانی سازمان اصلی در صدور و تمدید کارت بازرگانی است و برای دریافت این کارت بایستی به صورت حقیقی یا حقوقی درخواست ثبت شود. پس از ارائه مدارک و برگزاری آزمون، کارت بازرگانی متقاضیانی که دارای شرایط فعالیت بین المللی باشند صادر میشود.

مرحله دوم پیش فاکتور (پروفورما): پس از بازاریابی و مشخص شدن کشور و شخص خریدار، پیش فاکتور محصول حاوی تمامی اطلاعات مورد نیاز در خصوص شرایط و ویژگی های محصول و همچنین مقدار و تناژ آن و قیمت نهایی محصول است. پروفورما در مراحل بعدی حائز اهیمت بسیار زیادی است و بایستی دقیق و صحیح صادر شود. نمونه پروفرومای صادراتی به شکل زیر است.

مرحله سوم تنظیم قرارداد: پس از صدور پیش فاکتور دو طرف خریدار و فروشنده میتوانند اقدام به عقد قراردادی کنند که در آن موارد مختلف فی مابین مکتوب شود و تا حد امکان تمام موارد اختلافی که ممکن است بروز نماید پیش بینی شود و راه حل آن نیز عنوان گردد. اهمیت این قرارداد برای اطمینان از اینکه طرفین به شکل صحیح مسئولیت های خود را انجام میدهند، بالا است. در این مرحله بایستی مسئولیت هایی همچون بازرسی کالا در مبدا و مقصد، ثبت سفارش کالا در مقصد، زمان و مقدار پرداخت مبلغ و سایر جزئیات تعیین تکلیف شود.

مرحله چهارم قرارداد حمل و پکینگ لیست: حمل و نقل بخش مهمی از هزینه های صادرات کالا را شامل میشود. نحوه انجام آن و نحوه بسته بندی کالا و همچنین بیمه محصول ارسالی از مواردی است که بایستی با دقت به آنها پرداخته شود.  

مرحله پنجم دریافت اظهارنامه گمرکی: پس از انجام مقدمات پیشین و در اولین قدم پس از ارسال کالا به گمرک، اظهارنامه گمرکی صادر میشود. این برگه سندی حیاتی و قانونی است که برای انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا از گمرک، چه به منظور واردات و چه صادرات، الزامی است. این سند، کلیه اطلاعات مرتبط با کالا از جمله مشخصات کالا، کشور مبدأ و مقصد، نوع بسته‌بندی، وزن، ارزش کالا، و مشخصات شرکت واردکننده یا صادرکننده را در بر می‌گیرد و مجوز رسمی عبود کالا از مرزهای کشور است. صدور و تکمیل اظهارنامه گمرکی خود شامل موارد و مراحل مختلفی است.

مرحله ششم اخذ بارنامه: بارنامه صادراتی شامل مراحل حمل کالای صادراتی از مبدا تا مقصد است و سند رسمی صادراتی محسوب میشود.

مرحله هفتم اخذ گواهی مبدا: گواهی مبدا توسط اتاق بازرگانی کشور مبدا صادر میشود. در سالهای اخیر اتاق بازرگانی تهران وبسایتی برای صدور گواهی مبدا مهیا کرده است.

مرحله هشتم ارسال کالا: پس از تکمیل موارد قانونی و اخذ تاییدیه های لازم کالا به مقصد خریدار ارسال میگردد.

مرحله نهم رفع تعهد ارزی: قوانین رفع تعهد ارزی توسط بانک مرکزی ایران تدوین و اجرا میگردد و مطابق آن صادرکننده بایستی در مهلت قانونی پس از ارسال کالای خود، درآمد ارزی حاصل از این فرایند را به بانک مرکزی اعلام نموده و ارز حاصل از صادرات را در بازار متشکل به فروش برساند تا واردکنندگان از آن استفاده نمایند.

تحلیل بازار هدف

تحلیل بازار هدف صادراتی فرایندی است که در آن شرکت‌ها با بررسی و ارزیابی بازارهای خارجی، بهترین و مناسب‌ترین بازارها را برای صادرات محصولات خود انتخاب می‌کنند. این تحلیل شامل بررسی عوامل مختلفی از جمله اندازه بازار، رقبا، قوانین و مقررات، فرهنگ و نیازهای مشتریان است. هدف از این تحلیل، کاهش ریسک‌های صادراتی، بهینه‌سازی استراتژی‌های بازاریابی و افزایش سهم بازار در بازارهای هدف است.

در بخش های قبل در مورد اهمیت شناخت بازار هدف مواردی ذکر شد. برای این منظور معمولا از علم بازاریابی استفاده میشود. یکی از تحلیل های رایج و کارآمد در این خصوص تحلیل SWOT است. ویژگی این تحلیل ساده و انجام پذیر بودن آن است که باعث میشود برای بیشتر کالاها قابل استفاده باشد. SWOT شامل نقاط قوت (Strength)، نقاط ضعف (Weakness)، فرصتها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) است. معمولا توصیه میشود تحلیلگر جدولی شامل چهاربخش تدوین نماید و در هر بخش موارد مربوط به هر یک از این 4 عامل را بنویسد. برای تحلیل رقبا در بازار هدف صادراتی با استفاده از ماتریس سوات باید تأثیر هر یک از بخش‌ها بر بخش دیگر مشخص شود. برای مثال اثر هر نقطه قوت بر هر یک از فرصت‌ها و تهدیدها (و بر عکس) و به همین ترتیب اثر هر یک از نقاط ضعف بر فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو (و برعکس) را مورد بررسی قرار دهید.

تجربیات گذشته در صادرات ساندویچ پانل

از زمان ورود ساندویچ پانل به ایران و شروع تولید این محصول در سطح کیفی جهانی، دستیابی به بازارهای صادراتی دغدغه فعالان این صنعت بوده است. در گزارشی از دنیای اقتصاد در سال 1392 شرکت کبیر پانل بالغ بر 20 درصد از محصولات خود را به کشورهای ترکمنستان، عراق و افغانستان صادر میکرد. با توجه به میزان تولیدات این شرکت، چنین درصدی معادل 1 میلیون متر مربع در سال بوده است که عددی چشمگیر است. متاسفانه در سالهای اخیر این میزان بسیار کاهش یافته و اکنون کمتر از 100 هزار متر مربع در سال است.

در دهه اخیر خریداران ساندویچ پانل در کشورهای اطراف به خرید محصول از ترکیه و کشورهای اروپایی روی آورده اند و دشواری انتقال پول و تحریمهای اقتصادی کار صادرات ساندویچ پانل را دشوار ساخته است. بنابراین میتوان گفت صادرات ساندویچ پنل در ایران با موانع زیادی همراه است که این موانع خارج از کنترل فعالان بازار هستند و به واسطه آنها سیر فروش این محصول در خارج از کشور با پستی و بلندی هایی همراه بوده است.

جمع بندی

کشور ایران در ابتدا واردکننده ساندویچ پانل بود و سالانه میزان زیادی ارز صرف واردات این محصول میکرد. به مرور برخی از صنعتگران به تولید این محصول به شکل سنتی و از طریق روش آزمون و خطا پرداختند و تلاشهای ارزشمندی در راستای تولید این محصول در داخل صورت گرفت. نقطه عطف تولید ساندویچ پنل در دهه 1380 و با ورود ماشین آلات اروپایی توسط شرکتهایی همچون کبیر پانل و ماموت و تولید این محصول مطابق با بالاترین استانداردهای جهانی بود که برای اولین بار اجازه صادرات این محصول را به این شرکتها داد و بازاری ارزشمند برای کشور ایجاد کرد.

سالها تکنسین های تولید این محصول با حضور در نمایشگاه های بین المللی و انباشت علم و تجربه موفق به بهبود محصول خود و دستیابی به بازارهای جدید شدند و این روند تا جایی ادامه یافت که ساندویچ پانل ایرانی به یکی از نمونه های قابل اطمینان در سطح منطقه تبدیل شد و علیرغم بازار داخلی رو به رشد صادرات ساندویچ پانل در ایران بدون وقفه ادامه یافت. در نهایت بر اثر سیاست های غلط اقتصادی و تحریمهای بین المللی، صادرات محصولات ساختمانی با اختلال همراه شد و سال به سال رو به کاهش نهاد.

ایران به عنوان کشوری که شرایط جغرافیایی و محصول باکیفیت دارد، دارای پتانسیل بالایی برای صادرات مصالح پیش ساخته به کشورهای منطقه است و لازم است با تلاش دقیق و سیاستگذاری درست مسیر برای فعالسازی دوباره این پتانسیل ارزشمند هموار گردد.

صادرات ساندویچ پانل همچون سایر کالاها نیاز به دانش و تجربه بالا دارد و این مسیر با همراهی باروبام برای مشتریان این محصول هموار خواهد شد. در صورتی که نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صادرات پنل دارید میتوانید با کارشناسان فروش باروبام تماس بگیرید و یا برای اطلاع از قیمت این محصول به صفحه قیمت ساندویچ پانل مراجعه کنید.